MUSEUMPUBLICATIES VAN BOGAERT-WAUTERS
vzw De Vrienden van Durme- en Scheldehoek
Dit archeologisch museum weerspiegelt de passie van Alphonse Van Bogaert (1882-1967), die burgerlijk ingenieur was van opleiding, brouwer van beroep en gemeenteraadslid in Hamme. Hij was amateur-archeoloog en vond in de baggerwerken om de Schelde recht te trekken op het einde van de19de eeuw volop de gelegenheid om de opgegraven voorwerpen te onderzoeken en verzamelen. Mettertijd kwam zo een indrukwekkende collectie van maar liefst 5400 voorwerpen tot stand die bijna uitsluitend werden gevonden in de Durme- en Scheldehoek. In 1953 richte Van Bogaert met de steun van zijn echtgenote, Aline Wauters, een oude mouterij-brouwerij in tot museum. Daartoe werden alle voorwerpen op steekkaart geïnventariseerd en vergezeld van een fotokaart en de nodige info betreffende de vindplaats, historiek, afmetingen, beschrijving, enz. De huidige collectie geeft, verdeeld over vier zalen, een ruim archeologisch beeld van de prehistorie tot de 17de eeuw. Een vijfde zaal fungeert als ontvangstruimte en wordt aangevuld met een bibliotheek met meer dan 3000 werken. Het museum kan ook trots zijn op enkele unieke stukken zoals een Romeins vouwstoeltje, waarvan er slechts 3 gevonden werden in Europa, en een gemellaria, een koperen schaal met een Noorse sage. Tal van studenten vinden dan ook in dit museum het nodige materiaal om hun eindwerk te documenteren.
LOCATIE:
Museumstraat 3, 9220 Hamme. In juli en augustus vrij toegankelijk op zaterdagen (10-12 en 14-17 uur) en zondagen (9.30-12.30 uur). Geleide groepsbezoeken op aanvraag. Info: André Van Bossche, tel. 052/47.41.51
TYPE:
- Krijgskunst en wapens
- Fossielen mineralen en gesteenten
- Archeologie
- Betaalmiddelen
- Gebruiksvoorwerpen
- Geschiedenis
- Glaskunst
- betaalmiddelen
André Van Bossche (°Hamme, 1943)
1967: conservator archeologisch museum Van Bogaert-Wauters
1967: medestichter en voorzitter heemkundige kring Osschaert
2006: laureaat 1ste Miraprijs (cultuurprijs gemeente Hamme)
2007: voorzitter deelraad Erfgoed van de Cultuurraad
2008: lid raad van bestuur VVV Hamme
bovendien nog actief lid in een dozijn comités en verenigingen. Auteur van diverse artikelen en boeken aangaande heemkunde, erfgoed, geschiedenis en archeologie.
`
foto: Het Nieuwsblad
PUBLICATIES:
1. JUBILEUMBROCHURE 1955-1975 (door André Van Bossche en Jozef Gyselinck)
Deze publicatie bevat het levensverhaal van de stichter van het museum Alphonse Van Bogaert (1882-1967) in het eerste gedeelte.
Deel twee geeft een chronologische opsomming van een 25-tal archeologische voorwerpen met langs de linkerkant foto’s en langs de rechterkant de beschrijving en informatie aangaande het behandelde museumstuk.
Uitgegeven ter gelegenheid van 20-jarig bestaan van het museum.
32 pagina’s in pocketformaat – met 30 foto’s
2. DE VERZAMELING VROEG-MIDDELEEUWS GLASWERK TE HAMME (door Jaap Ypey 1916-1986)
Auteur is afkomstig van Amersfoort (Nl) en was verbonden aan de R.O.B. (Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek) in Nederland. Als amateur-archeoloog bestudeerde hij in het museum ‘Van Bogaert-Wauters” diverse Romeinse en middeleeuwse voorwerpen, hij schreef een 70-tal artikels!
Van de verzameling Frankisch glaswerk in het museum maakte hij een grondige studie waarvan dit boek een gevolg is.
Wegens zijn vroegtijdig overlijden werden zijn andere plannen niet meer uitgevoerd. Jaap Ypey was een graag geziene gast ten huizen Van Bogaert en stond in wetenschappelijke- en archeologische middens zeer hoog aangeschreven!
Uit Antiek Jaargang 2 nr 8 – 1968/ 11 pagina’s met kleurenfoto’s en zwart/wit tekeningen.
3. ROMEINSE MILITAIRE VOORWERPEN. (door Ludwig Vandenberghe)
Romeinse militaire voorwerpen zijn een zeldzaam iets in België omdat de militaire activiteiten van toen zich hoofdzakelijk concentreerden op de grenzen (Limes). Toch blijkt bij nader onderzoek dat er nog verrassend veel van dit materiaal te vinden is, ondermeer in het museum “Van Bogaert-Wauters” Allen zijn ze gevonden in een rivier (Durme-Schelde) waar ze beter bewaard bleven dan in de grond. De meeste goed bewaarde militaire voorwerpen komen trouwens uit rivieren (Rijn, Maas,…) en een steeds meer gangbaar wordende theorie luidt dat dit ook offergaven zijn; een zeer oude Keltisch- Germaanse praktijk die zich voortzet in Romeinse tijden.
Uitgegeven ter gelegenheid van 40-jarig bestaan van het museum in 1995.
36 pagina’s – 26 tekeningen
4. HUN VADERLAND WAS DE ZEE... DE VIKINGEN (door André Van Bossche)
Een naslagwerk uitgegeven ter gelegenheid van de Vikingtentoonstelling in 2000.
Alles wat je altijd al had willen weten over de Vikingen: vanwaar komt hun naam, wie waren zij, vanwaar kwamen zij, wanneer was die vikingertijd, wat hebben zij veroverd, wat waren de oorzaken van hun tochten, de drie perioden in hun tochten, hun religie, goden en helden,hun levenswijze,hun militaire bases – de ringburchten, hun kunst, runentekens, het Vikingschip en de diverse scheepsvondsten. Vikingverhaal op de tapijt van Bayeux, hun literatuur. Chronologie van de belangrijkste gebeurtenissen. De Vikingen in Dijkenland, tussen Durme en Schelde. Het Vikingzwaard en zijn verschillende onderdelen. De verzameling werktuigen, wapens en sieraden in het Hamse archeologisch museum “Van Bogaert-Wauters”.
24 pagina’s in kleurendruk met meer dan 60 illustraties in kleur en zwart/wit.
5. EN TOEN KWAM HET METAAL...BIJLEN UIT DE BRONSTIJD (door André Van Bossche)
Een catalogus omtrent de verzameling bronzen bijlen (30) uit de museumcollectie, uitgegeven ter gelegenheid van Open Monumentendag 2001.
Na de situering van de bronstijd in de prehistorie, behandelen wij de belangrijkste monumenten uit deze periode. Wij bekijken de onderverdeling en datering van de metaaltijden in België. Hoe waren toen de klimaat-,leef- en woonomstandigheden? Hoe zat het met het gebruik van metalen, met de mijnbouw en de handelsbetrekkingen? De vroege- en midden bronstijd en de late bronstijd tot 750 voor Christus. Over deze periode de evolutie van de bronzen bijl en de diverse soorten bijlen. Wanneer en waar gebeurden de voornaamste baggerwerken in onze regio?
Op al deze vragen krijg je een correct antwoord in deze publicatie.
Het telt 30 pagina’s met 46 foto’s in zwart/wit.
6. TEN TIJDE VAN GWIJDE VAN DAMPIERRE (XI juli MCCCII) (door André Van Bossche)
De publicatie werd opgevat in drie afzonderlijke delen. In een eerste gedeelte schetsen wij naar aanleiding van de herdenking van 700 jaar Guldensporenslag (1302-2002) een kroniek van de gebeurtenissen welke de aanleiding hebben gegeven tot het gewapend conflict tussen de troepen van de Franse Koning en de Vlaamse strijders op de Groeningekouter. Een relaas van de vijf jaren welke de Slag der Gulden Sporen voorafgingen en een bijdrage over de eerste graven en het ontstaan van Vlaanderen. Naast het maatschappelijk leven in deze duistere middeleeuwen en iets over ridders en burchten, gilden en hanzen, hebben wij het in deel twee ook nog over de sociale klassen uit die periode met zijn adel, geestelijken, horigen en lijfeigenen.
Speciale nadruk op de 13de en 14de eeuwse wapens en enkele markante voorwerpen uit deze periode, welke zich in de verzameling van het museum bevinden, maken deel uit van deel drie. Talrijke illustraties maken van deze publicatie een boeiend werk dat zowel voor de jeugd als meer ingewijden nuttig kan zijn.
Deze publicatie werd ook gebruikt in het strippakket ter hedenking van 700 jaar Guldensporenslag (1302-2002).
6. MALEN EN MOLENS IN HAMME
(door André Van Bossche)
Van dit verdwenen industrieel erfgoed rest nog enkel de windmolen Grote Napoleon aan de Strijderslaan. Dit unieke boek bevat 120 pagina's op A4-formaat, met ruim honderd afbeeldingen.
"Deze uitgave komt er naar aanleiding van het vijftigjarig jubileum van het museum. We beschrijven wanneer de molens werden gebouwd, de eigenaars, de ligging met soms daarbij kadasterschetsen, het verdwijnen van de molens, unieke teksten uit archieven en tal van anekdotes. Het boek is geïllustreerd met etsen van Jef De Boeck, die zich in het museum bevinden. Een apart hoofdstuk van zeventien bladzijden is gewijd aan de Grote Napoleon. Ook de Watermolen aan de Oude Durme - met al een vermelding in 1389 - komt aan bod.
De Grote Napoleon dateert uit 1804 en was oorspronkelijk eigendom van olieslager Theodorus Vermeire. Na korte overnames kwam de historische windmolen in handen van de familie De Vos. De generaties molenaars volgden elkaar op in de florissante handel in graan en bloem. In mei 1962 schreef de Dienst Monumenten en Landschappen het bouwwerk in op de lijst van beschermde monumenten.
De eerste restauratiewerken volgden in 1974. Momenteel is een tweede grondig renovatiedossier ingediend door de familie Mariman, sinds enkele jaren eigenaar van de molen. Die dankt zijn naam aan een legende, waarin Napoleon op zijn tochten door onze streken langs de toenmalige bouwwerf passeerde.
Hij bleef een tijdje staan bij de metselaars en zo kreeg de windmolen later de fiere naam Grote Napoleon .
Bron: Het Nieuwsblad 18/02/2006
8. DE ZOEAVEN, Hamse Kruisvaarders van de 19e eeuw
(door André Van Bossche en André De Waele)
Wat hebben Hamme en zoeaven met elkaar te maken en waarom een boek en een tentoonstelling hierover, zijn twee vragen die om opheldering vragen. In het museumarchief was er reeds één en ander aanwezig omtrent deze katholieke strijders die in de 19de eeuw als vrijwilliger, vooral omwille van hun geloof gingen vechten om hun paus Pius IX hulp te bieden bij het verdedigen van zijn "kerkelijke staat" waarvan hij zowel paus als koning was. Onze gemeente leverde 15 vrijwilligers aan dit zoeavenleger. In 1960 had er in ons land en ook in Hamme een herdenking plaats. Het was toen immers 100 jaar geleden (1860-1870) dat deze 10-jarige episode in de geschiedenis plaatsvond. Te deze gelegenheid werd door wijlen Karel De Cock een publicatie uitgegeven met als titel "Onze Zoeaven" waarin de perikelen van Rome en de zoeaven uitvoerig werden weergegeven en er ook aandacht uitgaat naar de zoeaven van Hamse bodem. In de huidige publicatie gaan wij verder in op een paar items die met de zoeaven te maken hadden. Deel 1 informeert je over de naam zoeaaf, hun kledij en ook aan welke voorwaarden een vrijwilliger moest voldoen om te worden toegelaten als zoeaaf, hoe hun reis naar Rome verliep,.... Deel 2 behandelt de afstamming van onze Hammenaren en daarin zien wij dat velen onder ons wel iemand kennen in de familie die zoeaaf is geweest.
